Wydolność aerobowa i wskaźnik VO2max

 

Wydolność aerobowa i wskaźnik VO2max


Opublikowane w śr., 03/04/2013 - 09:28

Aktualny poziom wydolności fizycznej biegacza można ocenić na podstawie bieżących wyników sportowych. Ponadto, jeżeli w rezultacie systematycznych treningów nastąpiła progresja wyników (względem wyników uzyskanych wcześniej na tym samym dystansie), to na tej podstawie można stwierdzić zwiększenie poziomu wydolności fizycznej.

Wydolność aerobowa i wskaźnik VO2maxWyniki w biegach długodystansowych zależą od poziomu wydolności aerobowej (tlenowej), ponieważ w wysiłkach długotrwałych wymagane jest sprawne funkcjonowanie mechanizmów odpowiedzialnych za transport i zużycie tlenu

Jednym z najczęściej badanych wskaźników wydolności aerobowej jest ?VO2max? ? maksymalny minutowy pobór tlenu.

Wielkość VO2max określa największą ilość tlenu, jaką zużywa organizm człowieka w ciągu jednej minuty i jest najczęściej wyrażany w jednostkach absolutnych (l ? min-1) lub zrelatywizowanych względem masy ciała (ml ? kg-1 ? min-1).

W celu pomiaru VO2max wykorzystywane są laboratoryjne próby wysiłkowe (najczęściej z wykorzystaniem bieżni mechanicznej lub ergometru rowerowego) o stopniowo wzrastającej intensywności, w których o osiągnięciu VO2max świadczy stabilizacja poboru tlenu pomimo dalszego wzrostu obciążenia [zdjęcie].

Wielkość VO2max zależy głównie od możliwości transportu tlenu przez układ krążenia. Z tego względu, istotny wpływ na wielkość VO2max ma pojemność minutowa serca, określająca ilość krwi tłoczonej przez serce w czasie jednej minuty.

Maksymalna częstość skurczów serca jest względnie stała, niezależnie od poziomu wytrenowania. Natomiast przerost mięśnia lewej komory serca (u sportowców) powoduje wzrost objętości wyrzutowej serca (ilości krwi tłoczonej przez serce w trakcie jednego skurczu), a w efekcie wzrost maksymalnej pojemności minutowej serca.

Wielkość pojemności minutowej serca w spoczynku wynosi około 5 l ? min-1, zarówno u trenujących, jak i u nietrenujących, natomiast w trakcie maksymalnego wysiłku u nietrenującego zdrowego człowieka wzrasta do około 20 l ? min-1, a u zawodników trenujących konkurencje wytrzymałościowe dochodzi nawet do 35 - 40 l ? min-1.

Typowe wielkości VO2max osiągane przez czołowych zawodników specjalizujących się w konkurencjach wytrzymałościowych przedstawiono na poniższym wykresie.

Aktualnie przyjmuje się, że wysiłek wykonywany z intensywnością na poziomie VO2max może być kontynuowany jedynie przez kilka minut. W przypadku biegaczy wysokiej klasy, prędkość biegu zarejestrowana na poziomie VO2max, może być użyteczna w prognozowaniu wyników na dystansach od 1500 do 5000 metrów.

Wraz ze wzrostem dystansu, maleje intensywność wysiłku. W badaniach z udziałem sportowców zaobserwowano, że utrzymywana intensywność biegu (wyrażona jako %VO2max) na określonych dystansach przedstawia się następująco: 1500m (110% VO2max), 3000m (100% VO2max), 5000m (96% VO2max), 10 000m (92% VO2max) i bieg maratoński (80-90% VO2max).

Wydolność aerobowa i wskaźnik VO2max

Istnieje możliwość oszacowania indywidualnej wielkości VO2max na podstawie wyników uzyskanych w biegach długodystansowych lub na podstawie rezultatów osiągniętych w próbach biegowych (np. Testu Cooper?a). Kilka przykładów wyliczeń zostało przedstawionych na stronie www.bodyrelax.pl w dziale ?Dodatki treningowe?.

Opracowano na podstawie:

  1. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Red. Górski J. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006.

  2. Textbook of work physiology. Astrand P-O., Rodahl K. Wyd. McGraw Hill, 1986.

  3. Sport and Exercise Physiology Testing Guidelines. Winter EM, Jones AM, Davison RC, Bromley PD, Mercer TH. Wyd. Routledge, 2006.

Autor: Andrzej Sagalara

www.bodyrelax.pl

Polecamy również:


Podziel się:
kochambiegacnafestiwalu
kochambiegacwpolsce